Yüksek tansiyon (hipertansiyon) ve şeker hastalığı (diyabet), dünyada böbrek hastalıklarının en yaygın nedenleri arasında yer alır. Her iki hastalık da başlangıçta sessiz ilerler, ancak uzun vadede kronik böbrek yetmezliği gelişme riskini artırır. Düzenli takip ve doğru tedaviyle böbrekler korunabilir ve hastalığın ilerlemesi yavaşlatılabilir.
Diyabet (Şeker Hastalığı) Böbrekleri Nasıl Etkiler?
Diyabetik nefropati, diyabetin böbreklerde yarattığı hasara verilen isimdir. Yüksek kan şekeri, böbreklerdeki küçük damarların zarar görmesine neden olur.
-
Böbrek filtrelerinde (glomerüller) hasar oluşur.
-
İdrarda protein kaçağı (proteinüri) görülür.
-
Uzun vadede böbrekler kademeli olarak işlevini kaybeder.
Diyabetik nefropati, kronik böbrek yetmezliği gelişiminin en sık nedenlerinden biridir. Bu nedenle diyabeti olan kişilerin:
-
Kan şekeri düzeylerini düzenli takip etmesi,
-
Diyet ve egzersiz planına uyması,
-
Böbrek fonksiyon testlerini yılda en az bir kez yaptırması gerekir.
Yüksek Tansiyon (Hipertansiyon) Böbrekleri Nasıl Etkiler?
Yüksek tansiyon, böbreklerdeki damarlara sürekli baskı yaparak zamanla hasara yol açar.
-
Glomerüllerde basınç artışı böbreklerin filtreleme kapasitesini bozar.
-
Böbreklerde sertleşme (skleroz) gelişir.
-
İdrarda protein görülmeye başlar.
-
Uzun vadede kronik böbrek yetmezliği ortaya çıkar.
Hipertansiyon aynı zamanda böbrek hastalıklarının hem nedeni hem de sonucu olabilir. Yani böbrek hastalıkları yüksek tansiyona yol açabileceği gibi, yüksek tansiyon da böbrek yetmezliğini hızlandırabilir.
Diyabet ve Hipertansiyonun Birlikte Etkisi
Diyabet ve hipertansiyon birlikte görüldüğünde, böbrek hasarı çok daha hızlı ilerler. Bu nedenle bu iki hastalığa sahip bireylerde erken tanı ve düzenli kontrol hayati önem taşır.
-
Diyabet → damar hasarı yapar.
-
Hipertansiyon → bu hasarı artırarak böbrek fonksiyonlarını daha da bozar.
-
Sonuç → diyaliz veya böbrek nakli ihtiyacı doğar.
Böbrek Sağlığını Korumak İçin Öneriler
-
Kan şekeri düzenli takip edilmeli ve ideal seviyede tutulmalı.
-
Tansiyon 130/80 mmHg altında tutulmalı.
-
Tuz tüketimi azaltılmalı.
-
Sigara ve alkol bırakılmalı.
-
Düzenli egzersiz yapılmalı.
-
Kan ve idrar testleri ile böbrek fonksiyonları takip edilmeli.
Tanı ve Erken Müdahale
Diyabet ve hipertansiyon hastalarında böbrek sağlığını kontrol etmek için şu testler uygulanır:
-
Kreatinin ölçümü
-
GFR (Glomerüler Filtrasyon Hızı)
-
İdrarda protein testi
Bu testler sayesinde böbreklerde oluşan hasar erken evrede tespit edilir ve tedavi süreci başlatılır.
Sonuç
Yüksek tansiyon ve şeker hastalığı, böbreklerin en büyük düşmanlarından ikisidir. Her iki hastalık da kontrol altına alınmadığında, kronik böbrek yetmezliği ve diyaliz ihtiyacı kaçınılmaz hale gelir.
👉 Sağlıklı böbrekler için düzenli kontrol, dengeli beslenme ve doktor önerilerine uymak en önemli adımdır.