Hamileliğin üçüncü ayı, ilk trimesterin son ayıdır ve gebelik sürecinde kritik bir döneme işaret eder. Bu ayın sonunda düşük riski belirgin şekilde azalır, bebek embriyo döneminden çıkar ve fetüs olarak adlandırılmaya başlanır.
Bu kapsamlı rehberde hamileliğin 3. ayında bebek gelişimi, anne adayında yaşanan değişimler, beslenme ve yaşam önerileri ile doktor kontrolleri hakkında tüm detayları bulacaksınız.
3. Ayda Bebeğin Gelişimi
Hamileliğin 9–12. haftalarında bebek hızla büyür ve organlarının çoğu oluşumunu tamamlamaya yaklaşır.
9. Hafta
-
Bebek artık fetüs olarak adlandırılır.
-
Yaklaşık 2,3–3 cm boyundadır, ağırlığı 2 gram civarındadır.
-
Yüz hatları belirginleşmeye başlar.
-
Kalp dört odacıklı yapısını kazanır ve dakikada 140–170 atım hızına ulaşır.
-
Kaslar gelişmeye başlar, minik hareketler görülür ancak anne adayı henüz hissetmez.
10. Hafta
-
Parmaklar belirginleşir, tırnak taslakları oluşur.
-
Dış kulak yapısı şekillenmeye başlar.
-
Sindirim sistemi organları (mide, bağırsaklar) gelişir.
-
Boyu yaklaşık 3,5–4 cm, ağırlığı 4–5 gram olur.
11. Hafta
-
Diş etlerinin altında süt dişlerinin taslakları oluşur.
-
Bebeğin başı, vücuduna göre hala orantısız derecede büyüktür.
-
Karaciğer kırmızı kan hücreleri üretir.
-
Boy 4,5–5 cm, ağırlık 7–8 gram civarındadır.
12. Hafta
-
Refleksler gelişir, bebek başını oynatabilir, ellerini yumruk yapabilir.
-
Cinsiyet organları şekillenmeye başlar; ancak ultrasonla net cinsiyet tespiti için biraz daha beklenir.
-
Boyu yaklaşık 5,5–6,5 cm, ağırlığı 14–16 gram olur.
Not: 12. haftanın sonunda düşük riski önemli ölçüde azalır, bu da anne adayına psikolojik olarak rahatlama sağlar.
3. Ayda Anne Adayındaki Değişimler
Belirgin Belirtiler
-
Bulantı ve kusma: Genellikle bu ayın sonuna doğru azalır.
-
Göğüslerde hassasiyet devam edebilir.
-
Yorgunluk ve uyku ihtiyacı hâlâ yoğundur.
-
Hafif baş dönmeleri yaşanabilir.
-
Duygusal dalgalanmalar (hormonal değişimlere bağlı) sık görülür.
Fiziksel Değişimler
-
Karın bölgesinde hafif belirginleşme olabilir.
-
Rahim, bir greyfurt büyüklüğüne ulaşır.
-
Kilo artışı 0,5–2 kg civarında olabilir (kişiye göre değişir).
3. Ayda Ultrason ve Testler
-
NT (ense kalınlığı) ölçümü: 11–14. haftalar arasında yapılır. Down sendromu ve bazı kromozom anomalileri açısından risk değerlendirmesi sağlar.
-
İkili tarama testi: Kan testi ve NT ölçümü birlikte değerlendirilir.
-
Ultrason: Bebeğin hareketleri ve kalp atışları net olarak izlenir.
-
Kan testleri: TSH, kan grubu, enfeksiyon taramaları tekrar kontrol edilebilir.
Beslenme Önerileri (3. Ay)
Alınması Gereken Besinler
-
Protein: Tavuk, balık (düşük civa), yumurta, kuru baklagiller.
-
Kalsiyum: Süt ürünleri, badem, yeşil yapraklı sebzeler.
-
Demir: Kırmızı et, mercimek, ıspanak.
-
Omega-3: Somon, ceviz, keten tohumu.
-
Folik asit: İlk trimester boyunca devam edilmeli.
Kaçınılması Gerekenler
-
Çiğ veya az pişmiş et ve yumurta.
-
Pastörize edilmemiş süt ve peynir.
-
İşlenmiş etler (salam, sosis).
-
Aşırı kafein (günlük 200 mg’dan fazla).
-
Alkol ve sigara.
Yaşam Tarzı ve Egzersiz
-
Hafif egzersizler (yürüyüş, hamile yogası) faydalıdır.
-
Uzun süre ayakta kalmaktan veya ağır kaldırmaktan kaçının.
-
Yeterli uyku ve dinlenmeye özen gösterin.
-
Rahat ve destekleyici sütyen kullanın.
3. Ayda Dikkat Edilmesi Gereken Durumlar
-
Yoğun kanama veya şiddetli ağrı (düşük belirtisi olabilir).
-
Yüksek ateş (enfeksiyon riski).
-
Aşırı kusma ve sıvı kaybı (hiperemezis gravidarum riski).
Bu belirtilerden herhangi biri olduğunda derhal doktora başvurulmalıdır.
3. Ay Hamilelik Checklist
-
İlk trimester testlerini planlayın (NT ölçümü, ikili tarama).
-
Folik asit ve vitamin kullanımına devam edin.
-
Zararlı alışkanlıklardan uzak durun.
-
Dengeli beslenme planı uygulayın.
-
Hafif egzersizleri rutine ekleyin.
-
Tüm ilaç ve takviyeleri doktorunuza danışın.
Sık Sorulan Sorular (SSS)
1) 3. ayda cinsiyet belli olur mu?
Genellikle 14–16. haftalarda daha net tespit edilebilir.
2) Bulantılar ne zaman geçer?
Çoğu kadında 12–14. haftalarda hafifler veya kaybolur.
3) Bebeğin hareketleri hissedilir mi?
Henüz hissedilmez; genellikle 16–20. haftalarda hissedilmeye başlanır.
4) Karın büyüklüğüm normal mi?
3. ayda karın çok belirgin olmayabilir, bu normaldir.
5) Uçak yolculuğu yapılabilir mi?
Sağlıklı gebeliklerde doktor onayı ile mümkündür.
